Chuẩn bị phạm tội

Chuẩn bị phạm tội là tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm hoặc thành lập, tham gia nhóm tội phạm trừ trường hợp quy định tại Điều 109, điểm a khoản 2 Điều 113 hoặc điểm a khoản 2 Điều 299 của Bộ luật hình sự.

Ví dụ: Do B có mâu thuẫn với anh H từ trước trong quá trình buôn bán quần áo ở chợ đầu mối, B đã bàn bạc với C cách thức trả thù H. B và C thống nhất đêm 01/6 sẽ mua 03 lít xăng hất vào cửa hàng quần áo của H rồi châm lửa đốt cháy cửa hàng của H. Thực hiện đúng kế hoạch đã bàn bạc, tối 01/6 B và C cùng đi mua xăng cho vào can nhựa rồi lên xe máy đến chợ đầu mối. Trên đường đi, do B điều khiển xe máy đi vào đường cấm nên B và C bị Cảnh sát giao thông giữ xe máy nên không tiếp tục thực hiện việc đốt cửa hàng quần áo của anh H được. Mặc dù chưa thực hiện hành vi đốt cửa hàng của anh H nhưng hành vi của B và C đã thoả mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm của tội Huỷ hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản quy định tại Điều 143 Bộ luật hình sự, vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội định thực hiện này.

Phạm tội chưa đạt

Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội.

Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt.

Cùng ví dụ ở tình huống trên, trong trường hợp B và C đã đem can xăng đến cửa hàng quần áo của anh H, B và C đã tưới xăng châm lửa đốt cửa hàng nhưng đúng lúc trời mưa rào rất to nên lửa mới bùng lên đã bị dập tắt ngay, cửa hàng quần áo không bị cháy, không bị hư hại gì. Cửa hàng quần áo của anh H không bị huỷ hoại do trời mưa to là nguyên nhân xảy ra ngoài ý chí chủ quan của B và C, tuy nhiên B và C đã thực hiện đầy đủ hành vi cấu thành tội phạm nên vẫn đủ điều kiện bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử ở tội Huỷ hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản quy định tại Điều 143 Bộ luật hình sự ở giai đoạn phạm tội chưa đạt.

Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội

Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội là tự mình không thực hiện tội phạm đến cùng, tuy không có gì ngăn cản.

Người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự về tội định phạm; nếu hành vi thực tế đã thực hiện có đủ yếu tố cấu thành của một tội khác, thì người đó phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Ví dụ: T là Trưởng phòng maketing của Công ty kinh doanh bất động sản. Ông V là Giám đốc Công ty cho rằng T không có năng lực phát triển thị trường và là nguyên nhân chính làm Công ty kinh doanh thua lỗ nên đã quyết định cho T nghỉ việc, cắt toàn bộ chế độ lương, thưởng, không cho T hưởng chế độ trợ cấp thôi việc. T bực tức lên cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn mua 01 khẩu súng K54 và 12 viên đạn với ý định khi gặp dịp sẽ tìm gặp Giám đốc Công ty bắn cảnh cáo vào chân Giám đốc để trả thù. 10 ngày sau T lắp đạn vào súng rồi đến Công ty tìm gặp Giám đốc, tuy nhiên khi đứng đối diện với Giám đốc, T đã suy nghĩ lại, quyết định không trả thù nữa vì biết việc làm này sẽ phải chịu hậu quả trước pháp luật. T đem súng và đạn đến chợ sắt Hải Phòng để bán lại cho người khác nhưng đã bị Công an phát hiện, bắt giữ.

Như vậy T đã tự nhận thức ra hành vi dùng súng gây thương tích cho người khác là trái pháp luật, tự giác không tiếp tục thực hiện hành vi dùng súng gây thương tích nên sẽ không bị truy cứu hình sự ở tội Cố ý gây thương tích. Tuy nhiên hành vi mua súng, tàng trữ súng của T lại thoả mãn đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm của tội Mua bán, tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng quy định tại Điều 230 Bộ luật hình sự, T sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.